คนท้องติด RSV อันตรายแค่ไหน ส่งผลต่อลูกน้อยในครรภ์หรือไม่ คุณแม่ตั้งครรภ์ควรรู้!!

ช่วงการตั้งครรภ์เป็นช่วงเวลาที่คุณแม่ต้องใส่ใจสุขภาพตัวเองมากเป็นพิเศษ เพราะทุกสิ่งที่เกิดขึ้นกับคุณแม่สามารถส่งผลต่อไปยังทารกในครรภ์ได้ หนึ่งในเชื้อไวรัสที่มักถูกพูดถึงบ่อยในช่วงฤดูฝนและฤดูหนาวช่วงนี้ก็คือ RSV (Respiratory Syncytial Virus) ซึ่งหลายคนอาจคิดว่าเป็นโรคเฉพาะเด็กเล็กเท่านั้น แต่จริง ๆ แล้ว ผู้ใหญ่ก็สามารถเป็นได้ โดยเฉพาะคนท้องก็มีความเสี่ยงติดเชื้อนี้สูงมากเช่นกัน

บทความนี้ เราจะอธิบายให้คุณแม่ตั้งครรภ์เข้าใจว่า RSV คืออะไร อาการที่ควรระวัง ความเสี่ยงต่อทารก และวิธีป้องกันตัวเองอย่างปลอดภัยทำได้อย่างไรบ้าง พร้อมแล้วไปดูกันเลย

RSV คืออะไร ทำไมต้องระวัง

RSV หรือ Respiratory Syncytial Virus เป็นเชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดการติดเชื้อทางเดินหายใจ ตั้งแต่ระดับเบาไปจนถึงรุนแรง เชื้อ RSV ติดต่อกันได้ง่าย ผ่านทางการหายใจ เช่น ไอ จาม หรือการสัมผัสสิ่งของที่มีเชื้อไวรัสปนเปื้อน

อาการทั่วไปของ RSV

• ไอ มีเสมหะ

• น้ำมูกไหล คัดจมูก

• เจ็บคอ มีไข้ต่ำ

• ในบางรายอาจหายใจลำบาก หรือมีเสียงวี้ด ๆ ในอก

ในเด็กเล็กหรือผู้สูงอายุ RSV อาจรุนแรงจนทำให้ หลอดลมอักเสบ หรือปอดอักเสบ แต่ในผู้ใหญ่ที่ร่างกายแข็งแรง มักมีอาการคล้ายไข้หวัดธรรมดา

อาการ RSV ที่เกิดกับคุณแม่ตั้งครรภ์ที่ควรระวัง

คุณแม่ตั้งครรภ์ควรสังเกตอาการต่อไปนี้ เพราะเป็นสัญญาณว่าอาจติดเชื้อ RSV

• ไอมีเสมหะเหนียว

• น้ำมูกไหลหรือคัดจมูกเรื้อรัง

• ไข้สูงกว่า 38 องศาเซลเซียส

• หายใจหอบเหนื่อย หรือรู้สึกแน่นหน้าอก

• รู้สึกอ่อนเพลียมากกว่าปกติ

คำแนะนำ : หากพบอาการหายใจลำบากหรือไข้สูง ควรรีบพบแพทย์ทันที

ผลกระทบของ RSV ต่อคนท้อง

คุณแม่ที่ตั้งครรภ์เมื่อติดเชื้อไวรัส RSV อาจดูเหมือนจะมีอาการคล้ายไข้หวัดทั่วไป แต่รู้หรือไม่ว่ามีความเสี่ยงมากกว่านั้น คือ เสี่ยงเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ง่าย

• ปอดบวม ซึ่งเป็นได้สูงกว่าคนทั่วไป

• ครรภ์เป็นพิษ

• อาจทำให้เกิดการคลอดก่อนกำหนด

ผลกระทบของ RSV ต่อทารกในครรภ์

ข่าวดีคือ RSV ไม่สามารถผ่านรกไปยังทารกในครรภ์โดยตรง แต่สิ่งที่อาจเกิดขึ้นคือ ผลทางอ้อมจากการที่คุณแม่ตั้งครรภ์มีอาการเจ็บป่วย

• ไข้สูง : การมีไข้บ่อย ๆ อาจกระทบต่อการเจริญเติบโตของทารก

• ขาดออกซิเจน : หากแม่หายใจลำบากหรือปอดอักเสบ อาจทำให้ลูกได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ

• ร่างกายอ่อนแอ : การเจ็บป่วยรุนแรงอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด

ดังนั้น ถึงแม้ RSV ไม่ส่งผลโดยตรงต่อทารก แต่การดูแลสุขภาพแม่อย่างใกล้ชิดเป็นสิ่งจำเป็น

การรักษา RSV สำหรับคนท้อง

ปัจจุบัน ยังไม่มีตัวยาเฉพาะสำหรับ RSV การรักษาจะเป็นแบบ ประคับประคอง ได้แก่

• พักผ่อนให้เพียงพอ

• ดื่มน้ำมาก ๆ เพื่อป้องกันการขาดน้ำ

• ยาลดไข้หรือยาแก้ไอ (ใช้ตามคำแนะนำแพทย์)

• หากอาการรุนแรง เช่น หายใจลำบาก แพทย์อาจให้การรักษาในโรงพยาบาล
  

ข้อสำคัญ : อย่าใช้ยาต่าง ๆ โดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์โดยเฉพาะในช่วงตั้งครรภ์

การป้องกัน RSV สำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์

ปัจจุบันคุณแม่ตั้งครรภ์สามารถฉีดวัคซีนป้องกัน RSV ได้ ซึ่งเป็นข้อดีที่ภูมิคุ้มกันนี้จะส่งผ่านทางรกไปยังทารกในครรภ์ได้อีกด้วย โดยช่วงเวลาที่คุณแม่ตั้งครรภ์สามารถฉีดวัคซีนได้คือ ช่วงอายุครรภ์ 24–36 สัปดาห์ ซึ่งจะพบได้ว่าการฉีดวัคซีน RSV ให้กับคุณแม่ท้องนั้น จะช่วยป้องกันการติดเชื้อที่รุนแรงในทารกแรกเกิด ไปจนถึงอายุ 3 เดือน ได้สูงถึง 82%

ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นหลังฉีดวัคซีน

• ปวดบวม แดง ร้อน บริเวณที่ฉีด

• ปวดศีรษะ

• ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ

ทั้งนี้การฉีดวัคซีนสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์นั้น ไม่ว่าจะเป็นวัคซีนใดก็ตาม ต้องปรึกษาคุณหมอผู้เชี่ยวชาญก่อนเสมอ

การป้องกัน RSV อื่นๆ นอกเหนือจากวัคซีน

เนื่องจาก RSV ติดต่อได้ง่าย การป้องกันคือสิ่งสำคัญที่สุด

• หลีกเลี่ยงสถานที่แออัด – โดยเฉพาะช่วงที่มีการระบาด

• ล้างมือบ่อย ๆ – ด้วยสบู่หรือเจลแอลกอฮอล์

• สวมหน้ากากอนามัย – ทุกครั้งที่ออกจากบ้าน

• หลีกเลี่ยงการสัมผัสคนป่วย – ไม่ใกล้ชิดผู้ที่ไอ จาม น้ำมูกไหล

• เสริมภูมิคุ้มกัน – กินอาหารที่มีประโยชน์ พักผ่อนเพียงพอ

เคล็ดลับเพิ่มเติม : หากมีเด็กเล็กอยู่ในบ้าน ควรเฝ้าระวังอาการ RSV ของเด็ก และแยกของใช้ส่วนตัวเพื่อลดความเสี่ยง

RSV เป็นไวรัสที่พบได้บ่อยในเด็ก แต่คนท้องก็มีความเสี่ยงเช่นกัน แม้เชื้อจะไม่ส่งผลโดยตรงต่อทารกในครรภ์ แต่ การติดเชื้อรุนแรงของแม่อาจกระทบต่อการเจริญเติบโตและออกซิเจนของลูกได้ การดูแลตัวเองอย่างถูกวิธีและระวัง RSV จะช่วยให้ทั้งแม่และลูกปลอดภัยตลอดการตั้งครรภ์

ขอบคุณข้อมูลบางส่วนจาก : โดย ผศ.นพ. สมมาตร บำรุงพืช สูติแพทย์เฉพาะทาง ด้านเวชศาสตร์มารดาและทารกในครรภ์ โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ อินเตอร์เนชั่นแนล